اصطلاحات معماری سنتی ایرانی

با سلام خدمت تمامی معماران و علاقمندان به این رشته , در این بخش از مطالب مربوط به اموزش معماری در وب سایت تخصصی معماری 98 به ارائه یکی از مقالات کاربردی برای دانشجوهای رشته معماری با عنوان لغت نامه معماری سنتی می پردازیم . ممکن است در هنگام مطالعه دروس معماری و آشنایی با طرح و سبک های مختلف و یا حتی در هنگام مطالعه مقاله در رابطه با سبکی از معماری با لغات و اصطلاحاتی روبرو شوید که با آنها نا آشنا باشید از این رو در این مقاله به ارائه لغت نامه معماری سنتی ایران می پردازیم .

اصطلاحات معماری سنتی ایرانی

به عنوان یک معمار و فعال در زمینه معماری باید با مبحث های مختلف معماری و انواع سبک ها آشنا بود از این رو ممکن است در مطالعه ویژگی ها و نظریات سبک های مختلف معماران با لغات نا آشنا مواجه شوند پس در این مقاله سعی داریم تا شما عزیزان را با اصطلاحات معماری سنتی ایرانی آشنا کنیم تا علاوه بر لغت های معماری امروزی و معماری معاصر ایرانی با این لغات نیز آشنا باشند پس تا انتهای این مقاله با ما باشید تا با لغات معماری سنتی ایران آشنا شوید .

  • آبزن : وانی جهت شستشو
  • ارچین : نوعی گنبد رک
  • ارگ : محل حکومتی
  • اسپرلوس : خلوت ، آپارتمان خصوصی
  • آسمانه : سقف
  • ارش : واحد اندازه گیری در نظام قدیم ایرانی (حدود ۴۰ سانتی متر)
  • ارگ بد : متصدی شهر حکومتی
  • اسپرلوس : خلوت ، آپارتمان خصوصی
  • ایوانچه : ایوانی کوچک ، فضای نیمه باز
  • باجه : نوعی پنجره
  • بازارچه : بازارهای کوچک محلی , بازارگاه : محل اجتماع مردم برای داد و ستد
  • بالاخانه : فضای بالای سردر ، مهمانخانه
  • بالا طاقچه : طاقچه بالای اتاق
  • برزن : محله اصلی شهر
  • برزه : کلیه اعمالی که در تهیه نقشه و ماکت انجام می*گرفت
  • بستو : کوزه مورد استفاده در انبارخانه
  • بشن : فضای زیر گنبد ، دیوار زیر گنبد
  • بنه گاه : محل تجمع اهالی روستاها در جوار آب
  • بیرون : حومه
  • بیرونی خانه : مهمانخانه
  • بینه : رختکن حمام
  • پاشیر : محل شیر آب آب انبار
  • پاخوره : سکوهای کنار در
  • پردیس : فضای سبز ، باغ ، گلکاری
  • پرذله : پیرامون دل شهر
  • پرویس : دیوار بعد از در ورودی برای جلوگیری از دید مستقیم
  • پشکم : ایوان سه طرف بسته
  • پنج دری : نشیمن خانه
  • پنجره : شبکه یا چیز سوراخ سوراخ
  • پیشان : ایوان اصلی جلوی گنبد خانه
  • پیشخانه : بیروم زدگی ستون دار ، ایوانچه جلوی حجره*های مدارس
  • پیش کرده : کنسول
  • پیشواره : قسمت محراب مسجد
  • تاقچه : طاقچه
  • تابخانه : محل گرم خانه
  • تاژ : چادر ، طاق چهاربخش
  • تبره : ضخامت گنبد
  • تچر : اتاق کشیده
  • تختگاه : راهروی پهن
  • تن گذار : استخوان بندی قابل روئیت بنا
  • تنوره : مخزن آب انبار
  • تلوار : کاخ
  • تون : آتشدان
  • تریشه : باریکه راه*های بین باغچه*
  • تهرانی : تالار رو به آفتاب که ارسی و در داشته است
  • تیم : تیمچه ، سراهای سر پوشیده
  • جامخانه : نورگیرهای شیشه* ای حمام *ها
  • چانه : بیرون زدگی پاکار طاق
  • چپاله : هرنوع پوششی که پاره * ای از دایره باشد
  • چینه : گل رگه رگه
  • چهارسوق : محل تقاطع دو راسته بازار
  • چاله استخر : استخر سرپوشیده حمام
  • چپیره : زیرسازی زیر گنبد
  • حجره : محل اقامت طلبه*ها در مدرسه
  • خانبار : محوطه*ای بزرگ در پشت کاروانسراها
  • خفنگ : کتیبه بالای در و پنجره
  • خن : آتشخانه حمام
  • خواجه نشین : شاه نشین
  • خور : روزنه
  • خیابان : جاده دراز
  • دالان : راهروی پیچ در پیچ
  • در : در تمام تخته
  • درسر : در اصلی خانه
  • درگاه : سردر
  • دماغه : چوب وسط در
  • دولاب : گنجه در دار
  • دولابچه : کمد کوچک
  • راستا : محور
  • راسته : دالان بزرگ و اصلی بازار
  • رف : بالا طاقچه یا طاقچه بلند
  • روزن : پنجره بالای در
  • رون : جهت قرار گرفتن بنا
  • زمینه : طرح ، پلان
  • زیرگاه : کرسی
  • ساباط : دالان ، کوچه سرپوشیده
  • سرا : خانه
  • سرداب : شبستان زیرزمینی
  • سردابه : ساختمان سرد
  • سرسایه : محل پوشش دار
  • سرگشاده : فضای بدون پوشش
  • سه دری : اتاق خواب خانه * های ایرانی

منبع : وب سایت تخصصی معماری ایران مرجع ارائه مقالات معماری و عمران