انواع سقف
با سلام خدمت تمامی عزیزان علاقمند به رشته معماری , در این بخش از مطالب مربوط به مقالات وب سایت تخصصی معماری ایران به بررسی موضوع انواع سقف ساختمان می پردازیم . سقف یکی از مهم ترین اجزای ساختمان محسوب میشود که میتواند تاثیر زیادی بر سازه داشته باشد و نیمی از نمای آن را شامل میشود پس بای با توجه به شرایط موجود و نوع کاربری سازه و حتی نوع دکوراسیون بیرونی و خارجی ان اقدام به انتخاب سقف برای یک سازه نمود .
انواع سقف
نوع سقف ساختمان مورد نظر برای طراح و مهندسین اجرا کننده بسیار حائز اهمیت است از این رو انواع سقف های ساختمانی در هنگام طراحی پلان ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند که نوع استفاده این سقف ها میتواند بر اساس نوع کاربری و شرایط اقلیمی منطقه و … متفاوت باشد . سقف برای سازه بسیار مورد اهمیت است زیرا بیشتر از همه بیشتر از دکوراسیون و سایر اجزای ساختمان در هنگام بارندگی و … در برابر عوامل دیگر محافظت میکند سقف است پس انواع سقف در ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد و طراحان نقشه نیز باید با انواع سقف در معماری آشنا باشند تا بتوانند نیاز مهندسین را بر آورده کنند و به آنها در هنگام خواندن پلان ساختمان کمک کنند و با استفاده از انتخاب سقف مناسب سازه بهتری خلق کنند . در ادامه به تقسیم بندی انواع سقف در ساختمان می پردازیم :
سقف دال
- یک طرفه
- دو طرفه شامل موارد زیر :
- مجوف ( تیرچه در دو راستا )
- با تیر محیطی
- سقف دال تخت ( بدون تیر )
سقف دال دو طرفه مجوف با تیر های لبه ای و کتیبه ای ( سقف U – Boot)
برای اجرای این نوع سقف ابتدا مش حرارتی را در دو طرف کار کرده و سپس اسپیسر ها را در آنها کار میگذارند و سپس تیرچه ها را بر اساس دستورات و اطلاعات نقشه با فواصل معین در مسیر اصلی کار میکنند , میزان وصله تیرچه ها 50 است و بعد از کار کردن و اجرای تیرچه ها در سراسر سقف اقدام به چیدن بلوک های U – Boot با فاصله 14 سانتی متر از هم میکنند و بست انها را محکم میکنند که این بلوک ها در این حالت از چهار طرف به بلوک های u – boot قفل میشوند حالا وقت آن رسیده است که مش حرارتی بر روی بلوک ها و تیرچه ها انجام شود . بعد از انجام این کار ها سنجاق هایی بین هر دو u – boot در جهت فرعی قرار میگیرند و این سنجاق ها به مش بالا و پایین متصل میشوند . در کنار ستون ها و دیوار ها و فضای جدا شونده اتاق ها بلوک کار نمیشود زیرا این نوع سقف دال بر کتیبه است و در اطراف ستون ها و دیوار ها با میلگرد و آرماتور تقویت شده است . ضمنا در صورت وجود داکت تاسیسات در سقف میلگرد های تیرچه با فرز بریده میشود و بلوک کار نمیشود و در عوضدرد آن مکان از یونولیت استفاده میشود .
بتن ریزی سقف های ( U – Boot )
در بتن ریزی سقف های u – boot از دو مرحله بتن ریزی استفاده میشود که در مرحله اول بتن را با اسلامپ 18 الی 20 میریزند و این بتن تا نیمه ارتفاع u – boot ها بالا می آید و آنرا در سراسر سقف پخش میکنند و در مرحله بعد با اسلامپ معمولی 8 الی 10 بتن بر روی سقف ریخته میشود و یقف بطور کامل بتن ریزی میشود .
سقف کامپوزیت
در سقف های کامپوزیت از ترکیب بتن و آهن استفاده میشود تا سقف محکم و یکپارچه ای بوجود آید که در این نوع سقف نبشی آهن مورد ایتفاده قرار گرفته با بتن درگیری ایجاد میکند و باعث استحکام سقف میشود , میلگرد های حرارتی که در سقف کامپوزیت مورد استفاده قرار میگیرند در جهت مخالف با تیر های فرعی قرار میگیرند و باعث یکپارچگی سقف میشوند با استفاده از درگیر شدن در بتن . در قالب بندی سقف های کامپوزیت معمولا از تخته کوبی استفاده میشود که در نهایت جدا کردن نایلون ها بعد از قالب بندی از بتن راحت است و بدلیل مشکلاتی از یونولیت استفاده نمیشود زیرا عایق حرارتی نیست و با استفاده از آن باید شمعی های محکم مورد استفاده قرار داد و … .
سقف های شیبدار
سقف های شیبدار معمولا برای دهانه های و سازه های عظیم بکار مبروند و مصالحی که در این نوع سقف بکار میرود باید مقاومت زیادی در برابر شرایط اقلیمی و آب و هوایی داشته باشند و دچار خوردگی نشوند . این نوع سقف در بنا هایی که دهانه بین ستون ها و دیوار ها از حد معمول بیشتر باشد کاربرد دارد و برای ساخت آشیانه هواپیما ها و انبار ها و سوله ها و سازه های صنعتی بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد . در مناطقی با بارش باران و برف زیاد وجود این نوع سقف موجب عدم تجمع آب در روی سقف میشود و آب باران و برف نیز از طریق شیب این سقف پس از مدتی دفع میشود . بکار بردن این نوع سقف از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است و نیاز به مراقبت چندانی ندارد .
سقف های شیب دار
طبقه بندی و تقسیم بندی سقف های شیبدار از لحاظ سازه سقف , طریقه شیب بندی و نوع پوشش روی خر پا می باشد که در ادامه به بررسی هر نوع دسته بندی می پردازیم :
طبقه بندی بر اساس جنس مصالح سازه سقف
پوشش های شیبدار معمولا روی خر پا های فلزی و چوبی قرار بگیرند و ممکن است علاوه بر خر پا این پوشش ها روی سقف های بتنی شیب دار و طاق های ضربی نیز قرار بگیرد .
طبقه بندی بر اساس شیب بندی سقف
این نوع پوشش میتواند بصورت یک طرفه و یا دو طرفه باشند و یا بصورت دندانه دار شیب داشته باشند که نوع دندانه دار بیشتر در مصارف ساخت کارخانه ها برای استفاده از نور مورد استفاده قرار میگیرد .
طبقه بندی بر اساس جنس پوشش
- پوششهای پنبه کوهی و سیمان شامل ورقهای موجدار، آردواز و توسکانا
- ورقهای آلومینیوم یا موج سینوسی یا ذوزنقه‌ای
مهمترین ورقهای فولادی شامل: ورقهای فولادی گالوانیزه با موج ریز یا درشت سینوسی و ذوزنقه‌ای، ورقهای فولادی گالوانیزه صاف، ورقهای فولادی با پوشش پلاستیک، ورقهای تهیه شده با لعاب پخته، ورقهای رنگ شده از قبیل ورقهای موجدار با عایقهای حرارتی، رطوبتی و بخاربند .
- ورقهایی که از آمیختن قیر و پنبه کوهی تهیه میشوند
- انواع پوشش های چوبی
- پوشش های سفالی
- پوشش با ورقهای پلاستیکی شفاف
نوع سازه سقف های شیبدار
- خرپای فلزی
- خرپای چوبی
- طاق ضربی
- سقف های بتن آرمه شیبدار
خرپای فلزی
خرپای فلزی باید بعد از ساخت در اندازه های مورد نیاز که در طراحی پلان ساختمان و یا سازه مشخص میشود رنگ آمیزی شود و سپس مورد استفاده قرار گیرد البته باید توجه کرد که بال بالایی لایه های فلزی بکار گرفته شده در یک شیب و در یک صفحه فرضی قرار گیرند . فتصله لایه ها باید متناسب با ابعاد ورق های فلزی انتخاب شود در این نوع سقف ها باید خرپای فلزی از یک طرف کاملا به بتن آرمه متصل شوند که برای این کار باید از قبل برای اتصال این خرپا به بتن پیچ های تعبیه شده باشد .
سقف شیبدار فلزی
خرپای چوبی
چوب مورد استفاده برای خرپای چوبی در سقف های شیبدار باید حداقل دارای 19 % رطوبت باشد تا شکننده نباشد و این نوع چوب ها را باید در تمامی نقاط اتصال به یکدیگر متصل کرد تا استحکام سازه حفظ شود . در محل تماس خرپای چوبی با سایر مصالح ساختمانی باید لایه ای قیراندود شود تا از پوسیدگی چوب در اثر مجاورت با سایر مصالح جلوگیری شود . باید امکان تهویه در محل خرپا های چوبی را نیز فراهم کرد تا از رشد قارچ ها و بافت پوسیده جلوگیری کرد . اتصالات خرپای چوبی در تمام نقاط با استفاده از اصول فنی صورت میگیرد و در ساختمان هایی که در آن از خر پای چوبی استفاده میشود و در معرض آب باران و برف قرار دارند باید امکان تخلیه آب از قسمت های مختلف ساختمان همچون سقف فراهم شود .
سقف شیبدار خرپای چوبی
طاق ضربی
اگر سقف سازه شیب دار از نوع طاق ضربی باشد و در هنگام خواندن پلان ساختمان و سازه دستور خاصی برای اجرای آن وجود نداشته باشد میتوان به صورتی عمل کرد که ابتدا جزئیات کوچک همچون ناودانی و تیر اهن و قوطی آهنی را آماده کرده و این ها را روی تیر های آهنی سقف ضربی جوش میزنند و سپس پرلین ها را روی قطعات پروفیل قرار میدهند و سایر عملیات ها را اجرا میکنند .
سقف های بتن آرمه شیبدار
در سقف های شب دار از نوع بتن آرمه در هنگام بتن ریزی سقف از گوه های چوبی استفاده میشود که بصورت ناقص آنها را در دال سقف قرار میدهند تا بعدا بتوان پروفیل های اهنی را به این گوه ها متصل کرد و سایر عملیات ساخت سقف را انجام دهند .
سقف سوله های صنعتی
در اصل سوله به سازه یا گفته میشود که دارای اجزای ستون , رفتر , پرلین , استرات , وال پست , باد بند , سگراد , پیچ و مهره و سایه بان باشد . سوله ها بدلیل نوع کاربری مختلف از سایر سازه ها متمایز می باشند و قاب ها در سوله ها متفاوت رت هستند و همچنین سوله ها سازه هایی با دهانه بزرگتر هستند که بدلیل بزرگ بودن ابعاد ستون ها و تیر ها نمیتوان از تیر های معمولی موجود در بازار برای ساخت این سازه استفاده کرد و باید از تیر ورق های محکم استفاده کرد .
سوله
انواع سوله
- سوله تک دهانه بصورت 8
- سوله دو یا چند دهانه با ستون مشترک بصورت 88 یا 888
- سوله دو دهانه بصورت 8
- سوله مدور
- سوله چند ضلعی
منبع :وب سایت تخصصی معماری 98 مرجع ارائه مقالات معماری و عمران